گیاه دم اسبی (به انگلیسی :Horsetail ) یا دم اسب از گیاهان دارویی متعلق به خانواده سرخس ها است که پیشینه استفاده از آن به دوران یونان و روم باستان بر می گردد.

این گیاه در طب سنتی برای درمان برخی بیماری ها استفاده می شود و از جمله خواص آن می توان به خاصیت آنتی اکسیدانی قوی، ضد میکروبی، ضد التهابی و ضد دیابتی اشاره کرد. دم اسبی برای سلامت استخوان ها، ناخن ها و افزایش رشد مو نیز مفید می باشد.

برای آشنایی با خواص درمانی گیاه دم اسبی و نحوه استفاده از آن در ادامه مطلب با مجله اینترنتی ماهتوتا همراه باشید.

گیاه دم اسبی چیست؟

گیاه دم اسب رایج یا دم اسب صحرایی با نام علمی Equisetum arvense از سرخس های متعلق به خانواده دم اسبیان است که در شمال اروپا، آمریکا و سایر نواحی مرطوب با آب و هوای معتدل رشد می کند.

این گیاه ساقه پر شاخ و برگ بلند به رنگ سبز دارد و زمان رشد آن از فصل بهار تا پاییز می باشد.

دم اسبی دارای ترکیبات مغذی متعدد از جمله آنتی اکسیدان ها و سیلیس است که برای سلامت بدن، پوست و مو بسیار مفید می باشند، آنتی اکسیدان ها از بدن در برابر فعالیت رادیکال های آزاد محافظت کرده و سیلیس نیز که از سیلیکون و اکسیژن تشکیل شده فواید زیادی برای پوست، مو، ناخن و استخوان ها دارد.

خواص و فواید دم اسبی

1. سلامت استخوان با دم اسبی

گیاه دم اسبی احتمالا فعالیت بیش از حد استئو کلاست ها – از عوامل شکنندگی استخوان ها – را مهار کرده و باعث بهبود عملکرد استئو بلاست ها می شود، به همین دلیل اثر خوبی روی بهبود تراکم استخوانی و کاهش علائم بیماری هایی همچون پوکی استخوان دارد.

لازم به ذکر است پوکی استخوان از مشکلات استخوانی شایع است که با علائمی همچون فعالیت بیش از حد استئوکلاست ها شناخته شده است.

سلول های استئو کلاست یا استخوان کاه و استئو بلاست دو سلول استخوانی هستند که نقش مهمی در پیشگیری از عدم تعادل استخوانی دارند، استئو بلاست ها سنتز استخوان را مدیریت کرده در حالی که استئو کلاست ها از طریق جذب، استخوان را تجزیه می کنند.

سیلیس موجود در گیاه دم اسبی نیز با تقویت سنتز کلاژن، افزایش جذب و استفاده از کلسیم به بهبود تشکیل، تراکم و استحکام بافت استخوان ها و غضروف ها کمک می کند.

2.دم اسب دیورتیک طبیعی

دیورتیک ها موادی هستند که دفع ادرار در بدن را افزایش می دهند و دم اسبی یکی از شناخته شده ترین سرخس های دیورتیک در طب سنتی می باشد.

خاصیت ادرار آوری این گیاه به غلظت بالای آنتی اکسیدان ها و نمک های معدنی موجود در آن بر می گردد.

3. بهبود زخم و سلامت ناخن ها با دم اسب

پماد موضعی گیاه دم اسبی به دلیل سیلیس فراوان موجود در آن تاثیر خوبی در درمان زخم ها داشته و به تسکین درد و کاهش قرمزی، ورم و ترشحات ناشی از زخم کمک زیادی می کند.

عصاره دم اسبی برای درمان پسوریازیس ناخن – نوعی مشکل پوستی آزار دهنده که باعث ناهنجاری در ناخن ها می شود – مفید می باشد.

4. دم اسبی ضد التهاب قوی

عصاره دم اسبی به مهار لنفوسیت ها – نوعی سلول درگیر در بیماری های ایمنی التهابی – کمک کرده و باعث کاهش التهاب در بدن می شود.

این گیاه سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدانی و فنلی نیز می باشد که آسیب اکسیداتیو غشای سلولی را مهار می کنند.

5. دم اسب ضد میکروب

به نظر می رسد عصاره دم اسب دارای خاصیت ضد میکروبی و ضد باکتریایی قوی بوده و از بدن در برابر باکتری ها و قارچ هایی همچون استافیلوکوکوس اورئوس، ای کولای، آسپرژیلوس نایجر و کاندیدا آلبیکنس محافظت می کند.

6. دیابت و قند خون

گیاه دم اسب احتمالا برای بیماری دیابت مفید است، عصاره این گیاه به کاهش قند خون کمک کرده و بافت های آسیب دیده پانکراس – غده تولید کننده هورمون انسولین – را ترمیم می کند.

7. افزایش رشد مو

دم اسبی به دلیل محتوای سیلیکون و آنتی اکسیدان های موجود در آن برای سلامت و رشد موها مفید است، این آنتی اکسیدان ها با التهاب و پیری فیبر موها که توسط رادیکال های آزاد ایجاد می شوند مقابله کرده و افزایش سطح سیلیکون در موها می تواند به کاهش سرعت ریزش مو و شفاف شدن هر چه بیشتر آن کمک کند.

نحوه مصرف دم اسبی

گیاه دارویی دم اسبی اغلب به صورت دمنوش که از خیساندن گیاه خشک در آب داغ به دست می آید مصرف می شود اگرچه کپسول های مکمل و تنتور آن نیز در بازار عرضه شده است.

از این گیاه اغلب در محصولات مراقبت از پوست، مو، ناخن و همچنین به عنوان ماده دیورتیک استفاده می شود.

در مورد دوز مصرف دم اسبی، طبق مطالعات انجام شده حداکثر دوز روزانه توصیه شده برای عصاره خشک این گیاه 900 میلی گرم می باشد و به نظر می رسد مصرف کپسول 900 میلی گرم عصاره دم اسبی به مدت 4 روز می تواند اثر دیورتیک روی بدن داشته باشد، با این حال هنوز دوز مناسب و قطعی برای این گیاه تعیین نشده است.
نام های دیگر گیاه دم اسب : چمن زن، سرخس دم اسبی یا ذنب الفرس. این گیاه طبیعتی سرد دارد.

عوارض جانبی دم اسبی

• به طور کلی به نظر نمی رسد دم اسبی سمی باشد و عوارض جانبی خطرناکی به همراه داشته باشد اما مکمل این گیاه نیز مانند بسیاری از مکمل های گیاهی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید نشده و به خصوص خانم های باردار و مادران شیرده نباید از آن استفاده کنند.
• مصرف گیاه دم اسبی به همراه داروهای ضد ویروسی برای درمان ایدز ممکن است باعث تداخل دارویی شود.
• این گیاه حاوی نیکوتین است و کسانی که به این ماده حساسیت دارند یا می خواهند سیگار را ترک کنند نباید از آن استفاده کنند.
• در یک مورد گزارش شده مصرف دمنوش دم اسبی باعث تحریک التهاب پانکراس شده و با قطع مصرف دمنوش علائم از بین رفته است.
• به نظر می رسد دم اسبی فعالیت تیامیناز دارد، این آنزیم باعث تجزیه تیامین یا ویتامین B1 می شود بنابراین استفاده طولانی مدت از این گیاه یا مصرف آن در افرادی که تیامین پایینی دارند – از جمله افراد معتاد به الکل – ممکن است باعث کمبود ویتامین B1 شود.

منبع » healthline